Lubelski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia

Drukuj

Mamy prawa do świadczeń

Ciąża to wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety. Czy wiesz, że masz szczególne prawa do opieki nad Tobą i Twoim dzieckiem? Masz prawo do opieki medycznej bez kolejki, zaplanowania porodu, łagodzenia bólu czy porad laktacyjnych. Bądź świadoma praw, które przysługują Ci w czasie ciąży, porodu i połogu.

Dowiedz się z jakich uprawnień możesz korzystać.

Ciąża.
Uprawnienia kobiet w ciąży do bezpłatnych leków.
Poród.
Połóg.
Wykaz podmiotów realizujących świadczenia ginekologiczno-położnicze.
Podstawy prawne.

CIĄŻA

Pierwszą wizytę u ginekologa lub położnej, która będzie prowadzić Twoją ciążę, powinnaś odbyć przed upływem 10. tygodnia ciąży. Opiekę nad kobietą w ciąży może prowadzić zarówno lekarz ginekolog-położnik, jak i położna.

Możesz korzystać poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług udzielanych
w aptekach:

świadczenia szpitalne i ambulatoryjne powinny być Ci udzielone w dniu, w którym się zgłosisz. Jeżeli nie jest to możliwe, innego dnia, poza kolejnością, która wynika z prowadzonej listy oczekujących,
świadczenia ambulatoryjne (AOS) powinny być Ci udzielone nie później niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia, w którym się zgłosisz.

Plan opieki

Podczas opieki przedporodowej osoba, która sprawuje opiekę (lekarz lub położna) ustala z Tobą plan opieki przedporodowej oraz plan porodu.

Plan opieki przedporodowej obejmuje wszystkie procedury medyczne związane z opieką przedporodową oraz określa czas ich wykonania.

Plan opieki przedporodowej i plan porodu mogą być na bieżąco zmieniane w zależności od Twojego stanu zdrowia.

Oba plany powinny być dołączone do dokumentacji medycznej. Osoba, która sprawuje opiekę przedporodową, powinna przekazać Ci kopię planu opieki przedporodowej.

Kalendarz zalecanych badań dla kobiet w ciąży, które lekarz i położna powinni zlecić Ci wykonać nieodpłatnie:

Termin badania	Profilaktyka i diagnostyka	W przypadku opieki sprawowanej przez położną – obowiązkowa konsultacja lekarza ginekologa
Do 10. tygodnia ciąży lub w chwili pierwszego zgłoszenia się	badanie Ciebie i Twojego dziecka pomiar ciśnienia tętniczego krwi badanie gruczołów sutkowych określenie wzrostu, masy ciała i wskaźnika BMI ocena ryzyka ciążowego propagowanie zdrowego stylu życia przekazanie informacji o możliwości wykonania badań w kierunku chorób uwarunkowanych genetycznie w przypadku opieki sprawowanej przez położną obowiązkowa konsultacja lekarza położnika zebranie danych dotyczących zdrowego stylu życia i nawyków żywieniowych, w tym poinformowanie o skutkach spożywania alkoholu i innych używek w ciąży	grupa krwi i Rh, o ile ciężarna nie posiada odpowiednio udokumentowanego badania grupy krwi przeciwciała odpornościowe do antygenów krwinek czerwonych morfologia krwi badanie ogólne moczu badanie cytologiczne, o ile nie było wykonane w ciągu ostatnich 6 miesięcy badanie stężenia glukozy we krwi na czczo, ewentualnie OGTT u kobiet z czynnikami ryzyka GDM badanie VDRL zalecenie kontroli stomatologicznej badanie HIV i HCV badanie w kierunku toksoplazmozy (IgG, IgM), o ile ciężarna nie przedstawi wyniku potwierdzającego występowanie przeciwciał IgG sprzed ciąży badanie w kierunku różyczki (IgG, IgM), o ile ciężarna nie chorowała lub nie była szczepiona lub w przypadku braku informacji oznaczenie TSH
11–14 tydzień ciąży	badanie Ciebie i Twojego dziecka pomiar ciśnienia tętniczego krwi pomiar masy ciała ocena ryzyka ciążowego ocena ryzyka i nasilenia objawów depresji propagowanie zdrowego stylu życia	badanie ultrasonograficzne zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP)
15–20 tydzień ciąży	badanie Ciebie i Twojego dziecka pomiar ciśnienia tętniczego krwi pomiar masy ciała ocena ryzyka ciążowego propagowanie zdrowego stylu życia	morfologia krwi badanie ogólne moczu
18–22 tydzień ciąży		badanie ultrasonograficzne zgodnie z rekomendacjami PTGiP
21–26 tydzień ciąży	rozpoczęcie edukacji przedporodowej
21–26 tydzień ciąży	badanie Ciebie i Twojego dziecka ocena czynności serca płodu pomiar ciśnienia tętniczego krwi pomiar masy ciała ocena ryzyka ciążowego propagowanie zdrowego stylu życia w przypadku opieki sprawowanej przez położną konsultacja lekarza położnika (24–26 tydzień ciąży)	badanie stężenia glukozy we krwi po doustnym podaniu 75 g glukozy (w 24–26 tygodniu ciąży) – trzypunktowe oznaczenie stężenia glukozy: przed podaniem glukozy (na czczo), po 1 i 2 godz. od podania glukozy badanie ogólne moczu przeciwciała anty-D u kobiet Rh (–) u kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze – badanie w kierunku toksoplazmozy (IgM)
27–32 tydzień ciąży	badanie Ciebie i Twojego dziecka ocena czynności serca płodu pomiar ciśnienia tętniczego krwi pomiar masy ciała ocena ryzyka ciążowego propagowanie zdrowego stylu życia	morfologia krwi badanie ogólne moczu przeciwciała anty-D u kobiet Rh (–) badanie ultrasonograficzne zgodnie z rekomendacjami PTGiP w przypadku występowania wskazań – podanie immunoglobuliny anty-D (28–30 tydzień ciąży)
33–37 tydzień ciąży	badanie Ciebie i Twojego dziecka badanie położnicze ocena wymiarów miednicy ocena czynności serca płodu pomiar ciśnienia tętniczego krwi ocena ruchów płodu badanie gruczołów sutkowych pomiar masy ciała ocena ryzyka ciążowego ocena ryzyka i nasilenia objawów depresji propagowanie zdrowego stylu życia	morfologia krwi badanie ogólne moczu badanie antygenu HBs badanie HIV posiew z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców B-hemolizujących (35–37 tydzień ciąży) badanie VDRL, HCV w grupie kobiet ze zwiększonym populacyjnym lub indywidualnym ryzykiem zakażenia
38–39 tydzień ciąży	badanie Ciebie i Twojego dziecka badanie położnicze ocena ruchów płodu ocena czynności serca płodu pomiar ciśnienia tętniczego krwi pomiar masy ciała ocena ryzyka ciążowego propagowanie zdrowego stylu życia w przypadku opieki sprawowanej przez położną konsultacja lekarza położnika	badanie ogólne moczu morfologia krwi
Niezwłocznie po 40. tygodniu ciąży	badanie Ciebie i Twojego dziecka badanie położnicze ocena ruchów płodu pomiar ciśnienia tętniczego krwi pomiar masy ciała ocena ryzyka ciążowego przy prawidłowym wyniku KTG i USG oraz przy prawidłowym odczuwaniu ruchów płodu – kolejne badanie za 7 dni z ponownym KTG i USG W trakcie tej wizyty należy ustalić datę hospitalizacji, tak aby poród miał miejsce przed końcem 42. tygodnia.	badanie KTG badanie ultrasonograficzne zgodnie z rekomendacjami PTGiP

EDUKACJA PRZEDPORODOWA W PODSTAWOWEJ OPIECE ZDROWOTNEJ (POZ)

W ramach sprawowania opieki nad kobietą w ciąży położna POZ:

1. przygotuje Cię teoretycznie i praktycznie do porodu, połogu, karmienia piersią i rodzicielstwa,
(taka nauka może odbywać się również w grupie),

2. przeprowadzi wizyty, począwszy od 21. tygodnia ciąży do rozwiązania nie częściej niż:

jeden raz w tygodniu (od poniedziałku do piątku) w okresie od 21. do 31. tygodnia ciąży,
dwa razy w tygodniu (od poniedziałku do piątku) w okresie od 32. tygodnia ciąży
do rozwiązania.

Uwaga!

W ciąży wysokiego ryzyka z rozpoznanymi wadami rozwojowymi płodu możliwe jest przeprowadzenie do 3 wizyt więcej.

Prowadzenie ciąży przez położną POZ

Jeśli Twoja ciąża przebiega prawidłowo może prowadzić ją położna POZ.

Opieką położnej POZ możesz być objęta od momentu rozpoznania ciąży.

Kiedy wystąpią wskazania medyczne położna skieruje Cię pod opiekę lekarską w poradni ginekologiczno-położniczej lub w szpitalu.

Jeżeli zostaniesz objęta opieką lekarską w poradni ginekologiczno-położniczej albo opieką perinatalną II lub III poziomu referencyjnego, nie będziesz już mogła korzystać ponownie z opieki położnej POZ.

Przychodnia, w której pracuje Twoja położna POZ zapewnia Ci dostęp do:

badań laboratoryjnych i mikrobiologicznych,
badań USG ciąży,
konsultacji lekarza położnika w czasie od 24 do 26 oraz od 38 do 39 tygodnia ciąży, a także
w przypadku wystąpienia patologii ciąży,
badania Holter RR w przypadku wystąpienia wskazań medycznych.

Położna POZ powinna na bieżąco uzupełniać Twoją indywidualną dokumentację medyczną oraz kartę ciąży.

Przychodnie na terenie województwa lubelskiego, w których położne POZ samodzielnie prowadzą ciążę:

Centrum Medyczne LuxMed sp. z o.o., ul. Władysława Orkana 7, 20-504 Lublin,
Janusz Gągała, Marek Gąska, Katarzyna Gogacz, Teresa Rękas s.c. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Medivita" ul. Warszawska 100, 08-500 Ryki,
Centrum Medyczno-Diagnostyczne sp. z o.o. ul. Międzyrzecka 66, 21-400 Łuków.

BADANIA PRENATALNE

Program badań prenatalnych, ma na celu ocenę ryzyka wystąpienia wad płodu oraz ich diagnostykę we wczesnym okresie ciąży, dzięki czemu możliwe jest:

podjęcie leczenia wad jeszcze w okresie życia płodowego,
objęcie opieką specjalistyczną dziecka zaraz po jego narodzeniu.

Program skierowany jest do wszystkich kobiet w ciąży, niezależnie od wieku. Możesz do niego przystąpić w okresie ciąży odpowiednim dla danego etapu programu.

Szczegółowe informacje na temat Programu znajdują się na stronie internetowej

NFZ: https://pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/program-badan-prenatalnych

Wykaz ośrodków realizujących Program: https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/ProgramyProfilaktyczne

Pamiętaj!

Warto zadawać lekarzowi prowadzącemu ciążę, położnej lub pielęgniarce wszystkie pytania związane z ciążą, porodem i połogiem (także te krępujące czy budzące obawy).

Uprawnienia dla kobiet w ciąży do bezpłatnych leków – program „Ciąża Plus”

Kiedy jesteś w ciąży i masz wskazania do refundacji, niektóre leki zamieszczone w wykazie leków refundowanych (aktualizowanym co 3 miesiące) mogą przysługiwać Ci bezpłatnie.

Podstawą do wypisania Ci recepty na bezpłatne leki jest zaświadczenie, które potwierdza, że jesteś
w ciąży.

Takie zaświadczenie może wystawić:

lekarz posiadający tytuł specjalisty w dziedzinie położnictwa i ginekologii lub lekarz będący
w trakcie odbywania specjalizacji z dziedziny położnictwa i ginekologii,
położna Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) lub położna wykonująca świadczenia opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w poradni położniczo-ginekologicznej.

Leki przysługują Ci bezpłatnie od momentu potwierdzenia ciąży, aż do 15 dni po planowanym terminie porodu wskazanym w zaświadczeniu.

Pamiętaj!

To lekarz decyduje na podstawie Twojej dokumentacji medycznej, czy w Twoim przypadku może wystawić receptę na bezpłatne leki.

JAKIE LEKI PRZYSŁUGUJĄ BEZPŁATNIE KOBIETOM W CIĄŻY

przeciwcukrzycowe (insuliny),
przeciwzakrzepowe,
leki stosowane w leczeniu astmy,
leki stosowane w padaczce i chorobach psychiatrycznych,
leki stosowane do podtrzymania ciąży,
leczenie chorób tarczycy,
glikokortykosteroidy,
leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym krwi,
leki stosowane w chorobach wątroby,
szczepionki ochronne.

PORÓD

Masz prawo wyboru miejsca porodu (możesz rodzić w szpitalu albo w domu).

Jednak pamiętaj, że poród w szpitalu pozwala szybciej reagować na możliwe komplikacje i powikłania.

Adresy szpitali położniczych możesz znaleźć w wyszukiwarce Gdzie się leczyć?: https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/

Plan porodu ustali z Tobą lekarz lub położna, która sprawuje nad Tobą opiekę przedporodową.

Personel medyczny, który będzie sprawował nad Tobą opiekę w czasie porodu powinien:

wspólnie z Tobą, w sposób zrozumiały, omówić plan porodu oraz sposoby radzenia sobie
z bólem,
każdorazowo uzyskać Twoją zgodę na wykonywanie wszelkich zabiegów i badań.

Możesz korzystać ze znieczulenia zewnątrzoponowego, jeśli nie ma przeciwwskazań medycznych.

Pamiętaj!

Ze względu na bezpieczeństwo Twoje i Twojego dziecka decyzję dotyczącą zastosowania znieczulenia zawsze podejmuje lekarz.

CZTERY ETAPY PORODU

Co robi personel medyczny w poszczególnych okresach porodu:

I etap porodu

II etap porodu

III etap porodu

IV etap porodu

ocena czynności serca płodu
dokładne zebranie wywiadu ogólnego i ginekologicznego,
wraz z przebiegiem obecnej ciąży, wcześniejszych
ciąż i porodów, powikłań z nimi związanych oraz rozwoju dzieci
sprawdzenie grupy krwi kobiety
ocena wyników badań laboratoryjnych
badanie położnicze wewnętrzne z oceną zaawansowania porodu
i ciągłości pęcherza
ocena czynności skurczowej macicy
wykonanie lewatywy
i golenia owłosienia łonowego - wyłącznie na życzenie rodzącej

ocena stanu ogólnego rodzącej, czynności serca płodu, skurczowej mięśnia macicy
przygotowanie do przyjęcia porodu
przyjęcie dogodnej dla rodzącej pozycji
ochrona krocza, przy czym nacięcie krocza należy stosować wyłącznie w medycznie uzasadnionych przypadkach

ocena stanu ogólnego rodzącej
okazanie noworodka matce, poinformowanie
o jego płci i godzinie porodu
założenie noworodkowi opasek identyfikacyjnych
przecięcie pępowiny
ocena stanu noworodka
położenie noworodka na brzuchu matki w kontakcie „skóra do skóry”, jeżeli stan ogólny noworodka i matki na to pozwalają
pomoc w przystawieniu noworodka do piersi, jeżeli stan ogólny noworodka i matki na to pozwalają
ocena stanu tkanek miękkich kanału rodnego, a w przypadku nacięcia krocza – jego rozległości
ocena krwawienia z dróg rodnych i stopnia jego nasilenia
oceny obkurczenia mięśnia macicy
rozpoznania objawów oddzielenia i wydalenia łożyska
oceny kompletności popłodu

kontrola i ocena stanu ogólnego matki
i dziecka
kontrola i ocena stanu obkurczenia mięśnia macicy i krwawienia
z dróg rodnych
kontrola stanu kanału rodnego, ze szczególnym uwzględnieniem kontroli szyjki macicy
zaopatrzenie chirurgiczne ran w obrębie kanału rodnego i krocza
pomoc w karmieniu piersią

OPIEKA NAD NOWORODKIEM

Bezpośrednio po urodzeniu Twoje dziecko powinno mieć nieprzerwany kontakt z Tobą (tzw. skóra
do skóry) przez co najmniej dwie godziny po porodzie.

Personel medyczny może przerwać ten kontakt, jeżeli będzie zagrożone życie lub zdrowie Twoje lub dziecka. Powinno to być odnotowane w dokumentacji medycznej.

Lekarz oceni stan zdrowia Twojego dziecka bezpośrednio po porodzie w Twojej obecności.

Jeżeli nie ma przeciwwskazań zdrowotnych, taką ocenę można przeprowadzić, gdy dziecko leży
na Twoim brzuchu.

Jako rodzice macie prawo uczestniczyć w badaniach Waszego dziecka, które przeprowadzi lekarz oddziału neonatologicznego w pierwszych 12 godzinach życia.

PO PORODZIE – LAKTACJA

Personel medyczny powinien przeprowadzić:

tzw. edukację laktacyjną, czyli nauczyć Cię kiedy i jak prawidłowo przystawiać dziecko do piersi,
udzielić pomocy i zapewnić Ci warunki sprzyjające prawidłowej laktacji, a w razie potrzeby, szpital powinien zapewnić Ci stanowisko do odciągania pokarmu, jak również sprzęt chłodniczy do przechowywania Twojego mleka.

Pamiętaj!

Karmienie piersią, nawet przez kilka miesięcy, może mieć istotny wpływ na zdrowie matki i dziecka
i jest to najlepszy sposób żywienia dziecka w początkowych etapach jego rozwoju.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca:

wyłączne karmienie piersią do ukończenia przez dziecko 6 miesiąca życia,
kontynuację karmienia piersią do ukończenia drugiego roku życia i dłużej przy jednoczesnym wprowadzaniu pokarmów uzupełniających.

PO PORODZIE – FORMALNOŚCI

Szpital, który sprawował opiekę nad Tobą w okresie porodu, zgłasza urodzenie Twojego dziecka
do położnej w przychodni, którą wybrałaś.

Żeby szpital mógł przekazać tę informację, jako rodzice powinniście podać dokładne dane przychodni, w której wcześniej wybraliście położną.

POŁÓG - POZ

W ramach sprawowania opieki po porodzie wybrana przez Ciebie położna realizuje wizyty patronażowe.

W trakcie wizyty położna sprawdzi i oceni:

rozwój Twojego dziecka,
jego odruchy,
sposób oraz techniki karmienia,
relacje rodziny z noworodkiem.

Twoja położna udzieli Ci porad dotyczących:

pielęgnacji noworodka,
karmienia piersią,
szczepień ochronnych,
badań profilaktycznych,
opieki medycznej i socjalnej,
laktacji,
kontroli płodności,
samoopieki.

Wizyty patronażowe przysługują:

Twojemu dziecku, do ukończenia 2 miesiąca życia,
Tobie, w okresie połogu, z uwzględnieniem edukacji laktacyjnej – od 4 do 6 w okresie dwóch miesięcy kalendarzowych (pierwsza wizyta patronażowa odbywa się nie później niż 48 godzin po opuszczeniu przez Was szpitala).

Po zakończeniu wizyt patronażowych położna przekazuje opiekę nad Twoim dzieckiem pielęgniarce POZ.