Lubelski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia

Podstawowa opieka zdrowotna (POZ) to powszechnie dostępna, najważniejsza część systemu ochrony zdrowia. POZ zapewnia kompleksową opiekę zdrowotną nad pacjentem oraz jego rodziną.

Podstawowa opieka zdrowotna (POZ) to przede wszystkim lekarz pierwszego kontaktu. To do niego pacjent najpierw zgłasza się w razie choroby, na okresowe badania kontrolne oraz szczepienia.

Leczenie w POZ odbywa się ambulatoryjnie, czyli w gabinecie, poradni lub przychodni. Jeżeli stan zdrowia pacjenta tego wymaga, porada może odbywać się w domu pacjenta (również w domu pomocy społecznej).

Do głównych zadań placówek POZ należy:

• opieka zdrowotna nad pacjentem i jego rodziną
• ocena potrzeb zdrowotnych pacjentów oraz ustalenie priorytetów zdrowotnych
• rozpoznawanie, eliminowanie lub ograniczanie zagrożeń i problemów zdrowia fizycznego i psychicznego
• zapewnienie profilaktycznej opieki zdrowotnej oraz promocji zdrowia dostosowanych do potrzeb pacjentów
• zapewnienie edukacji pacjentów na temat odpowiedzialności za własne zdrowie
• profilaktyczna opieka nad dziećmi i młodzieżą, którą sprawuje pielęgniarka lub higienistka w miejscach nauczania i wychowania.

Podstawowa opieka zdrowotna ma decydujący wpływ na stan zdrowia pacjenta i jego rodziny.

 

DEKLARACJA WYBORU ŚWIADCZENIODAWCY POZ

Osoby ubezpieczone lub uprawnione do świadczeń wybierają lekarza, pielęgniarkę i położną POZ przez oświadczenie woli, czyli „deklarację wyboru”.

W ramach podstawowej opieki zdrowotnej wybierasz:

• lekarza POZ
• pielęgniarkę POZ
• położną POZ (w przypadku kobiet).

Jak dokonać wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej POZ?

Deklaracji wyboru możesz dokonać poprzez:

• złożenie pisemnej deklaracji u lekarza, pielęgniarki, położnej POZ w wybranej przez Ciebie przychodni.
• wysłanie deklaracji w formie elektronicznej, podpisaną kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym
• Internetowe Konto Pacjenta:
  • zaloguj się na swoje IKP
  • wejdź w zakładkę „Moje konto”
  • na dole strony, pod śródtytułem „Twoja Podstawowa Opieka Zdrowotna (POZ)”, znajdź właściwą pozycję i kliknij „Wypełnij deklarację”
  • wybierz placówkę/przychodnię, lekarza, pielęgniarkę lub położną POZ i kliknij zatwierdź.

Jak zmienić wybraną wcześniej placówkę POZ?

Zmiany dokonasz poprzez wypełnienie u nowo wybranego lekarza/ pielęgniarki/ położnej POZ druku deklaracji. Nie masz obowiązku powiadamiania poprzedniej placówki o tej zmianie.

Kiedy zmiana wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej POZ jest bezpłatna?

Dwa razy w roku kalendarzowym możesz bezpłatnie i bez podawania przyczyny, zmienić lekarza, pielęgniarkę i położną POZ. Za każdą kolejną zmianę lekarza, pielęgniarki lub położnej POZ zapłacisz 80 zł.

Dodatkowa zmiana deklaracji wyboru lekarza jest bezpłatna:

• jeśli zmieniłeś miejsce pobytu
• jeśli wybrany przez Ciebie lekarz POZ przestał pracować w wybranej przychodni
• jeśli przychodnia, w której do tej pory się leczyłeś, została zamknięta
• z innych przyczyn, które powstały po stronie lekarza lub przychodni.

Plik deklaracji do pobrania (lekarz poz)

Plik deklaracji do pobrania (pielęgniarka poz)

Plik deklaracji do pobrania (położna poz)

Deklaracja wyboru dla dziecka

Jeżeli dziecko do 6 miesiąca życia nie ma nadanego numeru ewidencyjnego PESEL, może być zgłoszone na listę lekarza/pielęgniarki/położnej poz na podstawie dowodu ubezpieczenia rodzica lub opiekuna prawnego. Po nadaniu dziecku numeru PESEL, najpóźniej po ukończeniu przez nie 6 miesiąca życia, rodzic powinien uzupełnić deklarację wyboru przez naniesienie tego numeru na złożonej wcześniej deklaracji.

Osoby ubezpieczone w innym państwie Unii Europejskiej

Osoby, które są ubezpieczone w innym państwie Unii Europejskiej, ale mieszkają w Polsce, składają deklaracje POZ na podstawie poświadczeń wydanych przez oddział wojewódzki Funduszu. Żeby uzyskać takie poświadczenie trzeba zarejestrować w oddziale wojewódzkim NFZ formularzy: E106, E109, E121 lub dokument S1.

Choroba podczas wyjazdu

Jeśli jesteś np. na wakacjach lub w delegacji, możesz skorzystać w miejscu swojego pobytu z porad lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, jeśli:

• nagle zachorowałeś,
• twój stan zdrowia nagle się zmienił.

 

ORGANIZACJA UDZIELANIA ŚWIADCZEŃ

Godziny otwarcia placówek POZ

Placówki POZ działają:

• od poniedziałku do piątku w godzinach: 8:00–18:00
• porady odbywają się stacjonarnie, w formie teleporad lub w domu pacjenta
• w godzinach nocnych (18:00–8:00) oraz w święta i weekendy doraźnej pomocy udziela nocna i świąteczna opieka zdrowotna. 
   
• Jeżeli stan zdrowia pacjenta tego wymaga, placówka POZ zapewnia lekarskie wizyty domowe.

Jak się zapisać do placówki POZ?

Na wizytę do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej możesz zapisać się:

• osobiście
• telefonicznie
• za pośrednictwem osoby trzeciej
• drogą elektroniczną.

Ważne! Masz prawo zapisać się na wizytę w wybranej placówce, w godzinach pracy placówki POZ. Przychodnia zobowiązana jest zapewnić rejestrację pacjentów we wszystkich wyżej wymienionych formach.

 

LEKARZ POZ

Czym zajmuje się lekarz POZ

• Leczy choroby i udziela porad.
• Ustala leczenie farmakologiczne i monitoruje je.
• Ustala i wykonuje zabiegi medyczne.
• Wystawia recepty i zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne.
• Wystawia zwolnienia.
• Zajmuje się profilaktyką chorób, w tym wieku rozwojowego i układu krążenia.
• Kieruje na obowiązkowe szczepienia ochronne i okresowe badania kontrolne.
• Ocenia stan zdrowia w ramach badań bilansowych.
• Wysyła na diagnostykę laboratoryjną oraz obrazową i nieobrazową (EKG, RTG, USG)
• Interpretuje wyniki badań i konsultacji wykonane przez inne placówki lecznicze.
• Kieruje na leczenie uzdrowiskowe i rehabilitacyjne.
• Kieruje do lekarzy specjalistów lub szpitala.
• Kieruje do pielęgniarskiej długoterminowej opieki domowej.
• Orzeka o stanie zdrowia.
• Wykonuje zabiegi w gabinecie zabiegowym i w domu pacjenta.
• Kwalifikuje do transportu sanitarnego.
• Wystawia zlecenia na transport sanitarny i na świadczenia pielęgniarki POZ oraz zaświadczenia i orzeczenia dotyczące stanu zdrowia pacjenta.
• Realizuje programy zdrowotne i polityki zdrowotnej.
• Wystawia kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego (zwaną zieloną kartą DILO).

Zalecana liczba osób objętych opieką jednego lekarza poz nie powinna przekraczać 2500 osób.

Świadczenia gwarantowane lekarza podstawowej opieki zdrowotnej:

• porady lekarskie udzielane w warunkach ambulatoryjnych,
• porady lekarskie udzielane w domu pacjenta (w przypadkach uzasadnionych jego stanem zdrowia),
• świadczenia w ramach profilaktyki chorób układu krążenia,
• porady patronażowe,
• świadczenia medycznej diagnostyki laboratoryjnej, diagnostyki obrazowej i nieobrazowej,
• badania bilansowe, w tym badania przesiewowe,
• szczepienia ochronne realizowane zgodnie z zasadami określonymi w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi,
• świadczenia opieki koordynowanej, pod warunkiem rozszerzenia umowy o ten zakres świadczeń, w następujących zakresach:

1. diagnostyka i leczenie diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego, niedokrwiennej serca oraz migotania przedsionków,
2. diagnostyka i leczenie cukrzycy,
3. diagnostyka i leczenie astmy oskrzelowej i przewlekłej choroby obturacyjnej płuc,
4. diagnostyka i leczenie niedoczynności tarczycy oraz diagnostyka guzków pojedynczych i mnogich tarczycy,
5. diagnostyka i leczenie przewlekłej choroby nerek

 

SKIEROWANIE NA BADANIA DIAGNOSTYCZNE

Jakie badania może zlecić lekarz POZ?

Lekarz zbada Cię, a jeżeli po ocenie stanu Twojego zdrowia uzna, że dolegliwości wymagają pogłębionej diagnostyki lub specjalistycznego leczenia, skieruje Cię na dalsze badania, a w razie konieczności do szpitala. Decyzje o konieczności badań diagnostycznych lekarz podejmuje na podstawie wskazań medycznych, a nie na żądanie pacjenta.

Lekarz wystawia pisemne skierowanie oraz wskazuje pacjentowi laboratorium, w którym zostaną one wykonane nieodpłatnie. Badania są wykonywane w laboratorium lub pracowni, z którymi placówka POZ ma podpisaną umowę. Jeżeli stan zdrowia tego wymaga, materiał do badań laboratoryjnych może być pobrany w domu pacjenta. Wówczas zlecenie lekarza wykonuje pielęgniarka.

Lista badań:

1. Badania hematologiczne:
   • morfologia krwi obwodowej z płytkami krwi
   • morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi
   • retikulocyty
   • odczyn opadania krwinek czerwonych (OB).
2. Badania biochemiczne i immunochemiczne:
   • sód
   • potas
   • wapń zjonizowany
   • żelazo
   • żelazo – całkowita zdolność wiązania (TIBC)
   • stężenie transferryny
   • stężenie hemoglobiny glikowanej (HbAlc)
   • mocznik
   • kreatynina
   • glukoza
   • test obciążenia glukozą
   • białko całkowite
   • proteinogram
   • albumina
   • białko C-reaktywne (CRP)
   • kwas moczowy
   • cholesterol całkowity
   • cholesterol-HDL
   • cholesterol-LDL
   • triglicerydy (TG)
   • bilirubina całkowita
   • bilirubina bezpośrednia
   • fosfataza alkaliczna (ALP)
   • aminotransferaza asparaginianowa (AST)
   • aminotransferaza alaninowa (ALT)
   • gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP)
   • amylaza
   • kinaza keratynowa (CK)
   • fosfataza kwaśna całkowita (ACP)
   • czynnik reumatoidalny (RF)
   • miano antystreptolizyn O (ASO)
   • hormon tyreotropowy (TSH)
   • antygen HBs-AgHBs
   • VDRL
   • FT3
   • FT4
   • PSA – Antygen swoisty dla stercza całkowity.
3. Badania moczu:
   • ogólne badanie moczu z oceną właściwości fizycznych, chemicznych oraz oceną mikroskopową osadu
   • ilościowe oznaczanie białka
   • ilościowe oznaczanie glukozy
   • ilościowe oznaczanie wapnia
   • ilościowe oznaczanie amylazy.
4. Badania kału:
   • badanie ogólne
   • pasożyty
   • krew utajona – metodą immunochemiczną.
5. Badania układu krzepnięcia:
   • wskaźnik protrombinowy (INR)
   • czas kaolinowo-kefalinowy (APTT)
   • fibrynogen.
6. Badania mikrobiologiczne:
   • posiew moczu z antybiogramem
   • posiew wymazu z gardła z antybiogramem
   • posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella i Shigella.
   • test antygenowy SARS-CoV-2 uzyskiwany za pomocą Systemu Dystrybucji Szczepionek (SDS)
   • badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku.
7. Diagnostyka ultrasonograficzna:
   • USG tarczycy i przytarczyc
   • USG ślinianek
   • USG nerek, moczowodów, pęcherza moczowego
   • USG brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, w tym wstępnej oceny gruczołu krokowego
   • USG obwodowych węzłów chłonnych.
8. Zdjęcia radiologiczne:
   • zdjęcie klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej
   • zdjęcia kostne:
     • w przypadku kręgosłupa, kończyn i miednicy – w projekcji AP i bocznej
     • zdjęcie czaszki
     • zdjęcie zatok
     • zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej.
9. Budżet powierzony diagnostyczny
   • ferrytyna
   • witamina B12
   • kwas foliowy
   • anty CCP
   • CRP szybki test ilościowy (populacja do ukończenia 6. roku życia)
   • przeciwciała anty-HCV
   • Immunoglobuliny E całkowite (IgE)
   • Immunoglobuliny E swoiste (IgE):
     • wziewne: leszczyna, olcha, brzoza, trawy, żyto, bylica, roztocza kurzu domowego, pies, kot, altenaria 
     • pokarmowe: mleko, jaja, pszenica, soja, orzechy ziemne, orzechy laskowe, ryby, owoce morza - skorupiaki, marchew, jabłko
   • antygen H. pylori w kale - test kasetkowy
   • antygen H. pylori w kale - test laboratoryjny
   • strep-test
10. Budżet powierzony opieki koordynowanej
    • BNP (NT-pro-BNP)
    • albuminuria (stężenie albumin w moczu)
    • UACR (wskaźnik albumina/kreatynina w moczu)
    • antyTPO (przeciwciała przeciw peroksydazie tarczycowej)
    • antyTSHR (przeciwciała przeciw receptorom TSH)
    • antyTG (przeciwciała przeciw tyreoglobulinie)
    • EKG wysiłkowe (próba wysiłkowa EKG)
    • Holter EKG 24 godz. (24-godzinna rejestracja EKG)
    • Holter EKG 48 godz. (48-godzinna rejestracja EKG)
    • Holter EKG 72 godz. (72-godzinna rejestracja EKG)
    • Holter RR (24-godzinna rejestracja ciśnienia tętniczego)
    • USG Doppler tętnic szyjnych
    • USG Doppler naczyń kończyn dolnych
    • ECHO serca przezklatkowe
    • spirometria
    • spirometria z próbą rozkurczową
    • biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy celowana do 2 procedur (u dorosłych)
    • biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy celowana  (u dorosłych) co najmniej 3 procedur
    • tomografia komputerowa tętnic wieńcowych - przy wskazaniu do diagnostyki choroby niedokrwiennej serca

Badania, na które skieruje Cię lekarz POZ, a wykonasz w dowolnej placówce, która ma umowę z NFZ.

• gastroskopia
• kolonoskopia
• tomografia komputerowa płuc w ramach tzw. diagnostyki pogłębionej. Wymagane jest wcześniejsze wykonanie RTG klatki piersiowej

 

SKIEROWANIE DO LEKARZA SPECJALISTY LUB DO SZPITALA

Jeżeli stan zdrowia tego wymaga lekarz POZ kieruje pacjenta do lekarza specjalisty lub do szpitala.

Do skierowania dołącza:

• wyniki badań i konsultacji, na podstawie których postawił wstępne rozpoznanie i przyczynę skierowania,
• istotne informacje o dotychczasowym leczeniu.

RECEPTY WEDŁUG ZALECENIA LEKARZA SPECJALISTY

Lekarz poz może wystawić pacjentowi receptę na leki, które zastosował lekarz w poradni specjalistycznej, Żeby to zrobić, musi mieć pisemną informację od lekarza specjalisty (tzw. informację dla lekarza kierującego/poz).

Taki dokument zawiera informacje o rozpoznaniu, sposobie leczenia, rokowaniu, ordynowanych lekach (w tym o okresie ich stosowania i dawkowania) oraz wyznaczonych wizytach kontrolnych.

UWAGA!

Lekarze POZ, ani jak inni lekarze ubezpieczenia zdrowotnego, nie mogą przepisywać leków
w czasie kiedy pacjent przebywa pod całodzienną lub całodobową opieką np. w szpitalu, hospicjum, zakładzie opiekuńczym.

ZLECENIE NA WYROBY MEDYCZNE

Lekarz poz w sytuacjach uzasadnionych medycznie może wystawić zlecenie na następujące wyroby medyczne, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze:

• kule łokciowe ze stopniową regulacją,
• kule dla reumatyków,
• kule pachowe,
• kule przedramienia z kółkiem,
• laskę dla niewidomych,
• pończochy kikutowe,
• trójnóg,
• czwórnóg,
• balkoniki i podpórki ułatwiające chodzenie,
• cewniki zewnętrzne,
• cewniki urologiczne do 4 sztuk/m-c,
• cewniki jednorazowe urologiczne do 180 sztuk/m-c,
• cewniki jednorazowe do odsysania górnych dróg oddechowych,
• worki do zbiórki moczu
• worki do zbiórki moczu w przypadku nefrostomii
• worki stomijne,
• pieluchomajtki i zamienniki,
• nebulizator,
• sprężarkę powietrza,
• sprzęt do indywidualnej fizjoterapii układu oddechowego,
• poduszka przeciwodleżynowa,
• materac przeciwodleżynowy.

UWAGA!

Lekarze POZ, ani jak inni lekarze ubezpieczenia zdrowotnego, nie mogą przepisywać takich zleceń w czasie kiedy pacjent przebywa pod całodzienną lub całodobową opieką np. w szpitalu, hospicjum, zakładzie opiekuńczym.

 

SKIEROWANIE NA REHABILITACJĘ

Lekarz POZ może wystawić skierowanie na rehabilitację lecznicza w zakresach:

• fizjoterapii ambulatoryjnej,
• fizjoterapii w warunkach domowych,
• lekarskiej ambulatoryjnej opieki rehabilitacyjnej,
• rehabilitacji dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego.

W przypadku zaostrzeń chorób przewlekłych uprawniony jest do skierowania pacjenta na:

• rehabilitację ogólnoustrojową w warunkach ośrodka/oddziału dziennego.

Lekarz POZ nie może wystawić skierowania świadczeniobiorcy na rehabilitację:

• kardiologiczną w warunkach ośrodka/oddziału dziennego oraz w warunkach stacjonarnych,
• ogólnoustrojową, neurologiczną i pulmonologiczną w warunkach stacjonarnych.

Lekarz POZ nie może wystawić skierowania na fizjoterapię związaną z leczeniem dysfunkcji narządu ruchu wywołaną wadami postawy. W takim przypadku powinien skierować pacjenta do:

• rehabilitacyjnej,
• chirurgii ortopedycznej,
• chirurgii urazowo-ortopedycznej,
• ortopedii i traumatologii.

Ważne:

Skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne traci ważność w przypadku, gdy nie zostało zarejestrowane w gabinecie/zakładzie rehabilitacji/fizjoterapii w terminie 30 dni od daty wystawienia.

Lekarz POZ, kierując pacjenta do poradni specjalistycznej, dołącza do skierowania:

• wyniki badań i konsultacji, na podstawie których postawił wstępne rozpoznanie i przyczynę skierowania,
• istotne informacje o dotychczasowym leczeniu.

 

SKIEROWANIE NA LECZENIE UZDROWISKOWE

Lekarz POZ może wystawić pacjentowi skierowanie na leczenie uzdrowiskowe. Wystawiając takie skierowanie lekarz POZ bierze pod uwagę aktualny stan zdrowia pacjenta, wskazania i ewentualne przeciwwskazania do leczenia uzdrowiskowego. Skierowanie jest przesyłane do oddziału wojewódzkiego NFZ przez przychodnię POZ.

Do skierowania lekarz dołącza aktualne wyniki podstawowych badań (OB, morfologia krwi, analiza moczu, EKG) wykonanych na swoje zlecenie i swój koszt.

Ważne:

Od dnia zakończenia leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej do dnia wystawienia kolejnego skierowania, musi upłynąć 1 rok.  

Skierowanie na leczenie uzdrowiskowe ważne jest 30 dni od dnia wystawienia. We wskazanym terminie, trzeba przekazać skierowanie do oddziału wojewódzkiego NFZ.  

 

PIELĘGNIARKA POZ

Pielęgniarka POZ sprawuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad pacjentami, którzy wskazali ją w swojej deklaracji wyboru.

Opieka ta polega na:

• wykonywaniu zabiegów i procedur medycznych zleconych przez lekarza
• udzielaniu świadczeń pielęgniarskich w domu pacjenta jeżeli stan zdrowia tego wymaga (nie dotyczy pacjentów opieką długoterminową na podstawie innej umowy)
• profilaktyka wieku rozwojowego dzieci i młodzieży objętych indywidualnym nauczaniem
• prowadzenie szczepień ochronnych zgodnie z zasadami określonymi w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Ważne:

Pielęgniarka POZ pobiera materiały do badań diagnostycznych w domu pacjenta tylko w przypadkach uzasadnionych stanem zdrowia pacjenta

Zalecana liczba osób objętych opieką przez jedną pielęgniarkę poz nie powinna przekraczać 2500 osób.

POŁOŻNA POZ

Do zadań położnej POZ należy m.in.:

• prowadzenie edukacji kobiet w ciąży, przygotowanie ich do porodu,
• opieka nad noworodkiem do ukończenia drugiego miesiąca życia oraz kobietą w okresie połogu,
• wizyty domowe związane z pooperacyjną opieką pielęgnacyjną nad kobietą po operacji ginekologicznej lub onkologiczno-ginekologicznej od momentu wypisu ze szpitala do całkowitego zagojenia się rany pooperacyjnej. Wizyty pooperacyjne odbywają się na podstawie skierowania od lekarza, położna realizuje zalecenia zawarte w takim skierowaniu

Zalecana liczba osób objętych przez jedną położną poz nie powinna przekroczyć 6600 osób (dziewczęta i kobiety oraz noworodki i niemowlęta obojga płci do ukończenia drugiego miesiąca życia).

PIELĘGNIARKA SZKOLNA

Podstawowa Opieka Zdrowotna to także świadczenia pielęgniarki lub higienistki szkolnej. Pielęgniarka szkolna sprawuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą objętymi obowiązkiem szkolnym i obowiązkiem nauki w szkołach. Pod opieką pielęgniarki szkolnej znajdują się uczniowie od klasy zerowej w szkołach podstawowych do ostatniej klasy szkoły ponadpodstawowej, z wyłączeniem szkół dla dorosłych.

Świadczenia pielęgniarki/higienistki szkolnej obejmują:

• wykonywanie i interpretowanie testów przesiewowych,
• kierowanie postępowaniem poprzesiewowym oraz sprawowanie opieki nad uczniami z dodatnimi wynikami testów,
• czynne poradnictwo dla uczniów z problemami zdrowotnymi,
• sprawowanie opieki nad uczniami z chorobami przewlekłymi i niepełnosprawnością, w tym realizacja świadczeń  pielęgniarskich oraz wyłącznie na podstawie zlecenia lekarskiego i w porozumieniu z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, na którego liście świadczeniobiorców znajduje się uczeń, zabiegów i procedur leczniczych koniecznych do wykonania u ucznia w trakcie pobytu w szkole;
• udzielanie pomocy przedlekarskiej w przypadku nagłych zachorowań, urazów i zatruć,
• doradztwo dla dyrektora szkoły w sprawie warunków bezpieczeństwa uczniów, organizacji posiłków i warunków sanitarnych w szkole,
• edukacja w zakresie zdrowia jamy ustnej;
• prowadzenie u uczniów szkół podstawowych (klasy I-VI) znajdujących się na obszarach, gdzie poziom fluorków w wodzie pitnej nie przekracza wartości 1 mg/l, grupowej profilaktyki fluorkowej metodą  nadzorowanego szczotkowania zębów preparatami fluorkowymi,
• udział w planowaniu, realizacji i ocenie edukacji zdrowotnej.

Pielęgniarka szkolna zapewnia dostępność do świadczeń zgodnie z harmonogramem pracy pielęgniarki szkolnej (proporcjonalnie do liczby uczniów objętych opieką).

 

NOCNA I ŚWIĄTECZNA OPIEKA ZDROWOTNA

Przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) nie pełnią dyżurów całodobowych. W noce i w dni ustawowo wolne od pracy ich rolę przejmują przychodnie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, w których możesz otrzymać pomoc w godzinach od 18:00 do 8:00 dnia następnego oraz całodobowo w dni ustawowo wolne od pracy. Nocna i świąteczna opieka zdrowotna działa na podobnych zasadach jak podstawowa opieka zdrowotna.

Dyżurujący lekarz w placówce nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej udzieli porady:

• w warunkach ambulatoryjnych
• telefonicznie
• w przypadkach medycznie uzasadnionych – w miejscu zamieszkania lub pobytu.

Pielęgniarka udzieli świadczeń medycznych:

• w warunkach ambulatoryjnych
• w przypadkach medycznie uzasadnionych – w miejscu zamieszkania lub pobytu pacjenta.

Kiedy się zgłosić?

Z pomocy lekarza i pielęgniarki w ramach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej skorzystamy w razie:

• nagłego zachorowania
• nagłego pogorszenia stanu zdrowia, gdy nie ma objawów sugerujących bezpośrednie zagrożenie życia
• istotnego uszczerbku na zdrowiu, gdy zastosowane środki domowe lub leki dostępne bez recepty nie przyniosły spodziewanej poprawy
• gdy zachodzi obawa, że oczekiwanie na otwarcie przychodni podstawowej opieki zdrowotnej może znacząco niekorzystnie wpłynąć na stan zdrowia
• zaostrzenia dolegliwości choroby przewlekłej
• infekcji dróg oddechowych z wysoką gorączką
• bólów brzucha, nieustępujących mimo stosowania leków rozkurczowych
• bólów głowy, nieustępujących mimo stosowania leków przeciwbólowych
• biegunki lub wymiotów, szczególnie u dzieci lub osób w podeszłym wieku.

W których godzinach są otwarte placówki Nocnej i Świątecznej Opieki Zdrowotnej?

• od 18:00 do 8:00 następnego dnia (od poniedziałku do piątku)
• przez całą dobę (w soboty, niedziele oraz dni ustawowo wolne od pracy).

Jak skorzystać z pomocy medycznej w weekend i w święta?

Wystarczy, że zgłosisz się do dowolnej, najbliższej miejsca zamieszkania lub pobytu, placówki nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej.

PAMIĘTAJ!

• Nie musisz rezerwować wizyty
• Nie potrzebujesz skierowania
• Pomoc jest bezpłatna w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. 

Co Ci przysługuje?

• Porada lekarska
• Zabiegi pielęgniarskie, np. zastrzyki
• Zwolnienie lekarskie, jeżeli występują wskazania medyczne
• E-recepta na potrzebne leki.

Czego nie uzyskamy?

• Wizyty kontrolnej, w związku z wcześniej rozpoczętym leczeniem
• Recepty na stale leki w związku z chorobą przewlekłą
• Zaświadczenia o stanie zdrowia.

 

PROGRAMY PROFILAKTYCZNE REALIZOWANE W POZ

PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA (CHUK)

Cel programu:

• obniżenie zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia,
• redukcję występowania i natężenia czynników ryzyka,
• wczesne wykrywanie chorób układu krążenia.

Kto może skorzystać z programu:

• pacjenci, którzy znajdują się na liście lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej u świadczeniodawcy, którzy posiada umowę o udzielanie świadczeń,
• pacjenci, którzy w danym roku kalendarzowym są od 35 do 65 roku życia,
• pacjenci, u których dotychczas nie została rozpoznana choroba układu krążenia, cukrzyca, przewlekła choroba nerek lub rodzinna hipercholesterolemia
• pacjenci, którzy w okresie ostatnich 5 lat nie korzystali ze świadczeń udzielanych w ramach profilaktyki chorób układu krążenia (także u innych świadczeniodawców).

Miejsce wykonania:

• przychodnie POZ - lekarz i pielęgniarka, do których zdeklarowany jest pacjent.

Lekarz poz i pielęgniarka poz udzielają świadczeń bez skierowania.

W ramach programu profilaktyki chorób układu krążenia lekarz poz lub pielęgniarka poz:

• przeprowadzają wywiad i wypełniają kartę badania profilaktycznego;

• wykonują badania biochemiczne krwi (stężenie we krwi cholesterolu całkowitego, LDL-cholesterolu, HDL-cholesterolu, triglicerydów i poziomu glukozy), mierzą  ciśnienie tętnicze krwi, określają współczynnika masy ciała (BMI);
• ustalają termin wizyty u lekarza poz lub pielęgniarki poz, na których liście pacjentów jest ten pacjent;
• wpisują wyniki badań do karty badania profilaktycznego i dokumentacji medycznej pacjenta,
• w trakcie wizyty lekarz poz lub pielęgniarka poz:
  • wykonuje badanie pacjenta oraz ocenia czynniki ryzyka zachorowań na choroby układu krążenia;
  • kwalifikuje pacjenta do odpowiedniej grupy ryzyka oraz ocenia globalne ryzyko wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego w przyszłości według klasyfikacji SCORE i zapisuje uzyskany wyniku w karcie badania profilaktycznego;
  • edukuje pacjenta oraz podejmuje decyzję o dalszym postępowaniu.

• lekarz lub pielęgniarka przekazują pacjentowi, u którego rozpoznano chorobę układu krążenia, informacje o wynikach badania oraz zaleceń dotyczących konieczności zmiany trybu życia. Ponadto kierują pacjenta na dalszą diagnostykę lub leczenie..

 

PROFILAKTYKA GRUŹLICY

Cel programu:

• zmniejszenie wskaźnika zachorowalności i umieralności na gruźlicę,
• objęcie wczesną opieką świadczeniobiorców chorych na gruźlicę.

Kto może skorzystać z programu:

• Osoby dorosłe, które dokonały wyboru pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej, nieposiadające w dotychczasowym wywiadzie rozpoznanej gruźlicy, w tym:
  • osoby, które miały bezpośredni kontakt z osobami z już rozpoznaną gruźlicą,
  • osoby, u których stwierdza się przynajmniej jedną z następujących okoliczności:
    • długotrwałe bezrobocie,
    • niepełnosprawność,
    • długotrwałą chorobę,
    • uzależnienie od substancji psychoaktywnych,
    • bezdomność.
    •  

Pacjent składa pisemne oświadczenie, że w ciągu ostatnich 24 miesięcy nie podlegał badaniu ankietowemu pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej w ramach profilaktyki gruźlicy.

Miejsce wykonania:

• przychodnie POZ - pielęgniarka do której zdeklarowany jest pacjent.

 

W ramach programu profilaktyki gruźlicy pielęgniarka poz:

• przeprowadza wywiad w kierunku gruźlicy wraz z wypełnieniem ankiety,

• przeprowadza edukację zdrowotną pacjenta,

W przypadku pacjentów z grupy największego ryzyka zachorowania – pielęgniarka przekazuje pisemną informację lekarzowi poz, wybranemu przez pacjenta, o wynikach przeprowadzonej ankiety oraz informuje pacjenta o konieczności zgłoszenia się do lekarza poz celem dalszej oceny stanu zdrowia.

Pielęgniarka POZ udziela świadczeń raz na 2 lata bez skierowania, pacjentom, którzy są do niej zadeklarowani.

Zadaniem pielęgniarki poz jest dotarcie do osób szczególnie zagrożonych chorobą.

 

DOKUMENTACJA MEDYCZNA

Każdy podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych prowadzi i przechowuje dokumentację medyczną pacjenta.

Dokumentacja medyczna pacjenta zawiera:

• oznaczenia pozwalające na ustalenie tożsamości pacjenta:
  • nazwisko i imię (imiona),
  • datę urodzenia,
  • oznaczenie płci,
  • adres miejsca zamieszkania,
  • numer PESEL (w przypadku noworodka - numer PESEL matki, w przypadku osób, które nie mają nadanego numeru PESEL - rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość),
  • w przypadku gdy pacjentem jest osoba małoletnia, całkowicie ubezwłasnowolniona lub niezdolna do świadomego wyrażenia zgody - nazwisko i imię (imiona) przedstawiciela ustawowego oraz adres jego miejsca zamieszkania,
• oznaczenie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych ze wskazaniem komórki organizacyjnej, w której udzielono świadczeń zdrowotnych,
• opis stanu zdrowia pacjenta lub udzielonych mu świadczeń zdrowotnych,
• datę sporządzenia.
• oświadczenia pacjenta o upoważnieniu, osoby wymienionej z imienia i nazwiska do: uzyskiwania informacji o stanie zdrowia pacjenta, wglądu do dokumentacji, albo oświadczenie o braku takiego upoważnienia.

Świadczeniodawca jest zobowiązany zapewnić ochronę danych zawartych w dokumentacji medycznej.

Dokumentacja medyczna pacjenta jest własnością zakładu opieki zdrowotnej, na którym ciąży obowiązek jej udostępnia:

• pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu,
• osobie upoważnionej przez pacjenta,
• upoważnionym organom.

Po śmierci pacjenta, prawo wglądu w dokumentację medyczną ma osoba upoważniona przez pacjenta za życia.

Udostępnianie dokumentacji medycznej może odbywać poprzez:

• wgląd w siedzibie podmiotu, który udziela świadczeń zdrowotnych,
• sporządzenie jej wyciągów, odpisów lub kopii.

Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych może pobierać opłatę za udostępnienie dokumentacji medycznej w formie wyciągów, odpisów lub kopii. Podstawą wyliczenia kwoty odpłatności za powyższe jest publikowana przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.

Maksymalna wysokość opłat za:

• jedną stronę wyciągu lub odpisu dokumentacji medycznej - nie może przekraczać 0,002 przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale,
• jedną stronę kopii dokumentacji medycznej - nie może przekraczać 0,0002 przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale,
• sporządzenie wyciągu, odpisu lub kopii dokumentacji medycznej na elektronicznym nośniku danych, jeżeli zakład prowadzi dokumentację medyczną w formie elektronicznej - nie może przekraczać 0,002 przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.

Opłaty za udostępnienie dokumentacji  nie pobiera się w przypadku udostępnienia dokumentacji medycznej pacjentowi albo jego przedstawicielowi ustawowemu po raz pierwszy w żądanym zakresie i w następujący sposób:

• sporządzenie jej wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku,
• na informatycznym nośniku danych,
• sporządzenie kopii w formie odwzorowania cyfrowego (skanu).

Udostępnienie dokumentacji do wglądu placówce medycznej, po uprzednim uzgodnieniu terminu, jest bezpłatne.

Dokumentacja medyczna powinna być przechowywana przez okres 20 lat (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano ostatniego wpisu). Wyjątki dotyczą:

• dokumentacji medycznej dotyczącej udzielania świadczeń zdrowotnych w przypadku zgonu pacjenta na skutek uszkodzenia ciała lub zatrucia, która jest przechowywana przez okres 30 lat (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpił zgon);
• dokumentacji medycznej zawierającej dane niezbędne do monitorowania losów krwi i jej składników – przez 30 lat;
• zdjęć rentgenowskich przechowywanych poza dokumentacją medyczną pacjenta, które są przechowywane przez okres 10 lat (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wykonano zdjęcie);
• skierowań na badania lub zleceń lekarza, które są przechowywane przez okres 5 lat (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym udzielono świadczenia będącego przedmiotem skierowania lub zlecenia);
• dokumentacji medycznej dotyczącej dzieci do ukończenia drugiego roku życia, która jest przechowywana przez okres 22 lat.

Po upływie ww. okresów dokumentacja medyczna powinna zostać zniszczona w sposób uniemożliwiający identyfikację pacjenta, którego dotyczyła.

 

Podstawy prawne:

• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 roku poz. 146, z późn. zm.);
• Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 1545 z późn. zm.);
• Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (tekst jednolity Dz. U. 2022, poz. 2527)
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej  (Dz. U. z 2023 roku , poz. 1427, z późn. zm.);
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz.U. z 2022 r. poz. 1304, z późn. zm.);
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz.U. z 2024 r., poz. 500);
• Ustawa z dnia 12 kwietnia 2019 r. o opiece nad uczniami  (Dz.U. z 2019 r. poz. 1078);
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej (Dz. U. 2021 r. poz. 265);
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (tekst jednolity Dz. U. z 2023 r. poz. 1194, z późn. zm.);
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 lipca 2013 r. w sprawie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 529);
• Zarządzenie Nr 79/2022/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 czerwca 2022 r. w sprawie warunków zawarcia i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju podstawowa opieka zdrowotna, z późn. zm.;
• Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2020 r. w sprawie wzorów deklaracji wyboru świadczeniodawcy, lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2020 r., poz. 1143).